Osiedle Batorego to istotna część miejscowości Biłgoraj, będąca jedną z dwunastu jednostek pomocniczych, na które podzielona jest ta gmina. Jako jedno z osiedli, przyczynia się do lokalnej struktury społecznej oraz administracyjnej, odgrywając ważną rolę w życiu mieszkańców.
W Biłgoraju, każde z osiedli ma swoje unikalne cechy oraz funkcje, co wpływa na zróżnicowanie życia w mieście.
Dane ogólne
Osiedle Batorego jest usytuowane w zachodniej części Biłgoraja. Jestsięsiaduje z Różnówką od zachodu, osiedlem Bagienna od północy oraz osiedlem Nadstawna od wschodu.
Wschodnią granicą Osiedla Batorego jest rzeka Biała Łada, natomiast granicę zachodnią wyznacza Aleja Jana Pawła II, która jest częścią drogi wojewódzkiej nr 835. Od północy granice osiedla ogranicza ul. Lubelska z towarzyszącym jej zabytkowym cmentarzem.
W obszarze administracyjnym miasta, pod względem powierzchni, Osiedle Batorego jest jedną z najmniejszych jednostek. Powierzchnia osiedla wynosi około 34,5 ha. Większość terenu osiedla zajmuje budownictwo jednorodzinne, z wyjątkiem wspomnianej wcześniej nekropolii. W południowym rejonie osiedla znajduje się także miejskie targowisko.
Większość nazw ulic w obrębie osiedla ma nawiązania do historycznych władców Polski. Nazwa osiedla jest hołdem dla postaci króla Stefana Batorego, który w 1578 roku nadał Biłgorajowi przywilej lokacyjny.
Więcej informacji można znaleźć w artykule Biłgoraj w sekcji „Założenie Biłgoraja”. Osiedle jako jednostka pomocnicza gminy miejskiej Biłgoraj ma swoje organy uchwałodawcze, którymi jest Rada Osiedla, a organem wykonawczym jest Zarząd Osiedla.
Informacje historyczne
W chwili gdy Biłgoraj powstał w drugiej połowie XVI wieku, tereny związane z osiedlem im. Batorego były wówczas niezurbanizowane, nie odgrywając żadnej istotnej roli. Obszar ten, usytuowany po zachodniej stronie miasta, był oddzielony od niego przez Białą Ładę, a najprawdopodobniej cechował się bagnistym ukształtowaniem terenu.
Na Białej Ładzie wzniesiono most, a droga przez niego prowadząca, obecnie znana jako ulica Lubelska, rozwidlała się w kierunku Lublina oraz Krzeszowa. Najprawdopodobniej już w pierwszej połowie XIX wieku wytyczono dzisiejszą ulicę Zieloną, która wówczas stanowiła ważne połączenie miasta z pałacem i folwarkiem Rożnówka.
W około 1880 roku, na południowej stronie ulicy Lubelskiej, powstał cmentarz, który obecnie wyznacza północny kraniec osiedla. Na jego terenie spoczywają szczątki mieszkańców Biłgoraja, w tym również Rosjan, którzy przybyli w okresie zaborów. Cmentarz ten stał się miejscem ostatecznego spoczynku wielu ofiar I i II wojny światowej, zyskując miano jednego z najcenniejszych zabytków Biłgoraja.
Na mapach z drugiej połowy XIX wieku oraz z okresu międzywojennego (1918-1939), obszar osiedla był ukazywany jako teren niezagospodarowany, z jedynie rozrzuconymi pojedynczymi budowlami. Takie same obserwacje można odnotować na fotografiach, które dokumentują pierwszy okres XX wieku oraz czas II wojny światowej. Rozwój zabudowy w tym regionie był zauważalny dopiero w pierwszej połowie lat 90. XX wieku.
Właściwa sieć ulic oraz zabudowa obecnego osiedla zaczęły powstawać w latach 90. XX wieku oraz w pierwszej dekadzie XXI wieku. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru osiedla został opracowany w 1997 roku, a jego uchwała przyjęta została 28 czerwca 2000 roku. Osiedle im. Stefana Batorego uzyskało formalny status jednostki podziału administracyjnego miasta na mocy Uchwały Rady Miasta Biłgoraj, przyjętej 25 sierpnia 2004 roku. Statut Rady Osiedla obowiązuje od 2008 roku.
Przypisy
- § 29 uchwały nr XIII/122/2019 Rady Miasta Biłgoraj z dnia 30.10.2019 r. [dostęp 12.08.2022 r.]
- Rady Osiedli - Biłgoraj [online] [dostęp 19.10.2018 r.] (pol.).
- Pomiar w Geoportalu, 20.10.2018 r.
- Podgląd w Geoportalu, 20.10.2018 r.
- Za: mapy topograficzne w Geoportalu, 20.10.2018 r.
- Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego zespołu osiedli mieszkaniowych w Biłgoraju, Lublin 1997 r.
- Załącznik Nr 12 do Uchwały Nr XXIII/189/08 Rady Miasta Biłgoraj z dnia 29.02.2008 r.
- Uchwała Rady Miasta w Biłgoraju z dnia 25.08.2004 r.
- Ewidencja zabytków gminy miasto Biłgoraj, wpis do rejestru nr A/331.
- Biłgoraj na Spezialkarte der osterreichisch-ungarischen Monarchie, K. u. K. Militargeographisches Institut, między 1877 a 1914 r.
- Mapa topograficzna 1:100000, pas 46, słup 35. Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa 1938 r.
- Fotografia Rynku biłgorajskiego wykonana z wieży kościoła pw. Wniebowzięcia NMP, ok. 1900-1914 r.
- Fotografia zniszczonego Rynku biłgorajskiego wykonana z wieży kościoła pw. Wniebowzięcia NMP, ok. 1942 r., zbiory Muzeum Ziemi Biłgorajskiej.
- Plan miasta w rozdz. Układ przestrzenny miasta, Dzieje Biłgoraja, Markiewicz, Śladkowski, Szczygieł, Lublin 1985 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Podlesie (Biłgoraj) | Różnówka-Kolonia | Różnówka-Stawy | Piaski (Biłgoraj) | Rapy | Różnówka | Śródmieście (Biłgoraj) | Osiedle Nadstawna | Puszcza Solska (Biłgoraj) | Roztocze (Biłgoraj) | Osiedle Bagienna | Ogrody (Biłgoraj) | Bojary (Biłgoraj) | Osiedle Sitarska-KępyOceń: Osiedle Batorego (Biłgoraj)