Ester Kreitman

Kultura i sztuka

Ester Kreitman, urodzona w 1891 roku w Biłgoraju i zmarła 13 czerwca 1954 roku w Londynie, była uznawaną autorką powieści i opowiadań pisanych w języku jidysz. Jej twórczość literacka obejmowała wiele tematów, które odzwierciedlały doświadczenia Żydów w Europie Wschodniej.

Ester Kreitman to siostra dwóch wybitnych pisarzy, Israel Joszua Singera oraz noblisty Isaaca Bashevisa Singera. Mimo że jej braćmi przypisano szeroką popularność, ona sama była uważana za równie utalentowaną literacko. Jej dzieła zasługują na przypomnienie i badanie w kontekście żydowskiej literatury XX wieku.

W obliczu literackiego dziedzictwa, które pozostawili w swojej twórczości, Ester Kreitman odgrywa również ważną rolę jako postać literacka, która przyczyniła się do wzbogacenia kultury jidisz. Warto zwrócić uwagę na jej osiągnięcia i wpływ, jaki miała na innych pisarzy oraz społeczność żydowską tamtych czasów.

Życiorys

Hinde Ester Zinger, znana jako Ester Kreitman, urodziła się w Biłgoraju, gdzie spędziła swoje wczesne lata. Jej ojciec pełnił funkcję rabina, co miało wpływ na jej wychowanie i światopogląd. W miarę upływu czasu, jej życie przenosiło się do różnych miast europejskich, w tym Warszawy, a następnie do Antwerpii, Paryża oraz Londynu, gdzie ostatecznie osiedliła się na stałe.

W 1912 roku, w wieku 20 lat, Ester została zmuszona do zawarcia związku małżeńskiego z Avrahamem Kreitmanem, który pracował jako szlifierz diamentów. Ta decyzja zmusiła ją do przeprowadzki najpierw do Antwerpii, a po wybuchu I wojny światowej, do Londynu. Tam spędziła resztę swojego życia, do dnia swojej śmierci.

Twórczość

Ester Kreitman to wybitna autorka, która zyskała uznanie na londyńskiej scenie literackiej. Publikowała swoje opowiadania w prestiżowych czasopismach, takich jak „Dos Fraje Wort” (jid. ‏דאָס פֿרײַע װאָרט‎), „Wajtszepl lebt” (jid. ‏װײַטשעפּל לעבט‎), oraz „Loszn un Lebn” (jid. ‏לשון און לעבן‎). Ważnym aspektem jej twórczości były wątki feministyczne, w ramach których domagała się równouprawnienia dla kobiet.

W formie książkowej wydano wiele jej dzieł, w tym:

  • 1936: Der szejdim-tanc (jid. ‏דער שדים־טאַנץ‎, Taniec demonów), Warszawa, powieść licząca 295 stron,
  • 1944: Briljantn (jid. ‏בריליאַנטן‎, Brylanty), Londyn, powieść o objętości 304 stron,
  • 1950: Jiches (jid. ‏יחוס‎, Rodowód), Londyn, zbiór opowiadań i szkiców liczący 129 stron.

Oprócz twórczości literackiej, Kreitman zajmowała się tłumaczeniem literatury angielskiej na jidysz, przetłumaczyła m.in. dzieła Charlesa Dickensa oraz George’a Bernarda Shaw. Młodszy brat Ester, Isaac Bashevis, uznał ją za „najlepszą znaną mu pisarkę w jidysz”, dodając z humorem, że „kto by mógł żyć z takim wulkanem”.

Przekłady na język polski

  • [1]Ester Singer Kreitman: Rodowód. Tłum. Natalia Moskal; redakcja językowo-merytoryczna Monika Adamczyk-Garbowska. Lublin: Fame Art, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, 2016. ISBN 978-83-65444-05-9. Brak numerów stron w książce (Tłumaczenie z języka angielskiego.),
  • [2]Ester Singer Kreitman: Taniec demonów. Tłum. Andrzej Pawelec; konsultacja merytoryczna Magdalena Ruta i Magdalena Sitarz. Lublin: Fame Art, 2019. ISBN 978-83-954096-0-8. Brak numerów stron w książce (Tłumaczenie z języka angielskiego.),
  • Ester Singer Kreitman: Brylanty. Tłum. Monika Polit, Zofia Zięba, Jakub Zygmunt; redakcja językowa Łukasz Kuć; korekta Anna Marszał. Lublin: Fame Art, 2021. ISBN 978-83-954096-9-1. (Tłumaczenie z języka jidysz.)

Przypisy

  1. Stiller 2015 ↓, s. 186.
  2. Stiller 2015 ↓, s. 185.
  3. a b c d e f Kagan 1981 ↓.

Oceń: Ester Kreitman

★★★★★
Średnia ocena:4.54 Liczba ocen:22