Stanisław Matraś

Urodził się w rodzinie biłgorajskich sitarzy jako syn Wincentego oraz Justyny, pochodzącej ze Szczurkowskich. W 1855 roku podjął studia w seminarium duchownym, co zaowocowało jego święceniem na kapłana w roku 1860. Początkowo pełnił funkcję wikariusza w Krzeszowie nad Sanem, gdzie rozpoczął swoją aktywność w ruchu oporu, związanym z wybuchem powstania styczniowego.

Na początku lutego 1863 roku, jeszcze w trakcie Powstania, Matraś został zdekonspirowany. Mimo że udało mu się na chwilę uniknąć aresztowania, został szybko pojmany przez chłopów we wsi Kulno i oddany w ręce rosyjskich władz. Jego działalność patriotyczna doprowadziła do skazania go na zesłanie na Sybir.

Przemysławiając na przymusowej drodze, Matraś podróżował pieszo lub korzystając z furmanków, aż dotarł do okolic Irkucka, gdzie spędził długie trzynaście lat. Po uzyskaniu zgody władz osiedlił się w Rostowie nad Donem, ale ze względu na swoje zaangażowanie w działalność patriotyczną, ponownie został zesłany. Udało mu się jednak wrócić do kraju w 1881 roku, zezwolono mu na to z powodu pogarszającego się stanu zdrowia.

Po powrocie osiedlił się w Załoźcach, gdzie do końca swojego życia pełnił funkcję kapelana przy Zakonie Sióstr Miłosierdzia. W czasie swoich pobytu w tej miejscowości, wydał kilka pamiętników, które opublikował pod pseudonimem, dzieląc się swoimi doświadczeniami z czasów zesłania. Zmarł w Załoźcach i został pochowany na cmentarzu parafialnym tej miejscowości.

W Krzeszowie, przed Urzędem Gminy, znajduje się pomnik upamiętniający księdza Stanisława Matrasia oraz mieszkańców Krzeszowa, którzy również zostali zesłani na Sybir za swoją odwagę i zaangażowanie w walkę podczas powstania styczniowego.